خطبه های ۲۸ مرداد ماه ۱۴۰۱ به امامت حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن زاده

 

خطبه اول

بسم‌الله الرحمن الرحیم

در آغاز سخن اول خودم و بعد همه شما برادران و خواهران گرامی را به رعایت تقوای الهی دعوت و سفارش می‌کنم.

عرض ادب و احترام و سلام حضور همه شما نمازگزاران عزیز و بزرگوار دارم.

موضوع بحث ما پیرامون ظرفیت بسیار مهم بصیرت؛ یکی از ظرفیت‌های انسانیست. عرض کردیم که انسان قدرت شناخت حقیقت و قدرت درک صحیح امور را دارد. این همان معنای بصیرتی است که در روایات و بزرگان ما بر آن تأکید می‌کنند و باید آن را کسب کرد.

خداوند متعال این قدرت را در وجود ما قرار داده و جالب است که اگر یک نگاه خیلی گذرا در نیروهای جبهه حق کنیم خواهیم یافت که یکی از ویژگی‌های اصلی و مهم نیروهای جبهه حق، داشتن بصیرت است و این هم اختصاص به زمان و مکان خاصی ندارد.

از روزی که اولین انسان خلق شد تا امروز و تا قیامت، دو جبهه حق و باطل در مقابل هم قرار می‌گیرند؛ نیروهای جبهه حق یکی از ویژگی‌های اصلی‌شان داشتن قدرت درک صحیح امور است یعنی«داشتن بصیرت»

شما نگاه کنید از اولین انسان یعنی حضرت آدم علیه‌السلام و بعد فرزند بزرگوارشان اولین شهید انسانیت، جناب هابیل که در واقع بعد از پدر و مادر شاید اولین نیروهای جبهه‌های حق باشند بقدری دارای بصیرت بود که در پای حق و جبهه حق تا پای جان ایستاد و به شهادت رسید.

عرض کردیم در زمان حضرت نوح علیه‌السلام در جبهه حق گرچه افراد محدود بودند، اما همان افراد محدود دارای بصیرت بودند. در زمان پیامبر عظیم‌الشأن اسلام صلی الله علیه و آله نیروهایی که در کنار پیامبر بودند دارای قدرت درک صحیح امور بوده و به‌واسطه همین قدرت توانستند در کنار پیامبر قرار بگیرند و پیامبر را یاری کنند و تا پای جان و شهادت و اسلام و حق بایستند. در زمان امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام آن تعدادی که در کنار حضرت بودن قطعاً یکی از شاخصه‌های اصلی‌شان، همین مسئله مهم بصیرت بود. آنها آدم‌هایی بودند که می‌توانستند امور را به شکل صحیح درک بکند و عزیزان مجددا تأکید می‌کنم این موضوع را باید خیلی جدی بگیریم که راه نجات ما انسان‌ها بصیرت در هر زمانیست..

شما امروز اگر بخواهید جبهه حق رو تشخیص بدید امکان ندارد بدون قدرت درک صحیح امور، جبهه حق را تشخیص دهید.

امروز جبهه‌های متعددی بنام اسلام وارد عرصه شدند، اما یک جبهه بیشتر جبهه حق نیست ؛ از چه راهی آن را تشخیص بدیم؟ از راه بصیرت که ان‌شاءالله در آینده خواهیم گفت که ما این بصیرت را از کجا باید به دست بیاوریم و راه‌های کسب بصیرت چیست و خواستگاه‌های اصلی بصیرت کجاست. اما به طور سربسته این بصیرت است که امروز هم می‌تواند جبهه حق را برای ما کاملاً روشن کند.

( راه نجات، مرد خدا را بصیرت است…دلدادگان صدق و صفا را بصیرت است # هرگز مسیر و راه خطا را نمی‌رود…آن قافله که راهنما را بصیرت است )

واقعاً اگر بصیرت، راهنمای انسان‌ها باشد، هیچ‌وقت انسان راه خطا را نخواهد پیمود. اما اگر خدای ناکرده از این ظرفیت انسانی استفاده نکنیم و آن را در وجود خودمان شکوفا نکنیم قطعاً بدانیم در جبهه مقابل حق قرار می‌گیریم.

یکی از مسائلی که هفته قبل هم قول دادیم که راجع به آن صحبت کنیم و جزو لیست مباحثی است که در موضوع بصیرت در احادیث آمده، مسئله چشم بصیرت بود. شاید زیاد شنیدید و از آن به «البصیره قلبیه» تعبیر می‌کنند. مثلا می‌گویند فلانی چشم برزخی دارد، فلان عالم، فلان عارف، فلان مرد بزرگ، قدرت برزخی و چشم برزخی دارد و چشم دلش باز شده که این یک واقعیتیست. این را من بر اساس هم روایات و هم مسائل تاریخی می‌خواهم عرض کنم که عزیزان ما معتقدیم برخی از امور هست که بعضی از بزرگان و اولیای الهی و انبیا آن‌ها را می‌دیدند و می‌شنیدند، چیزهایی که دیگران در کنار آن‌ها بودند نمی‌شنیدند. لذا در حدیث داریم که وقتی قرآن نازل شد شیطان نعره و ناله ای زد چراکه شیطان قطعاً می‌داند وقتی قرآن بیاید در مقابلش می ایستد؛ قرآن یک دشمن سرسختی برای شیطان است؛ لذا وقتی فهمید که قرآن نازل شد در حدیث داریم که شیطان نعره زد و این صدای نعره را امیرالمؤمنین حضرت علی علیه‌السلام شنید درحالی‌که دیگران هم بودند اما دیگران قدرت شنیدن چنین صدایی را نداشتند. طبیعی هم هست که این نعره‌های شیطان و این سری از امور با گوش سر شنیده نمی‌شود و با چشم سر نمی‌توانیم ببینیم بلکه این‌ها نیاز به باز شدن چشم دل و گوش دل دارد، لذا من حدیثی را در همین زمینه برای شما عزیزان مخصوصا جوانان عزیز می خوانم که هر چیزی باعث شود شیطان به مقصد و مقصودش نرسد او می‌تواند باعث ناراحتی، شیون و ناله شیطان بشود؛ لذا شما جوان‌ها هم می‌توانید شیطان‌ها را به صدا درآورده و وادار به ناله زدن کنید، می‌توانید در مقابل شیطان‌ها بایستید. اگر کاری کنید که شیاطین به مقصد و مقصودشان نرسند، با ایستادگی در مقابل گناه و هوای نفس و غلبه بر آن شما هم می‌توانید ناله شیاطین را بلند کنید؛ البته این ناله را شاید ما نشویم ولی آنها که گوش بصیرت دارند قطعاً این ناله‌ها و نعره‌ها را خواهند شنید.

امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید که ابلیس که در واقع بزرگ همه شیطان‌هاست. ابلیس در چهار اتفاق چهار بار ناله زد: اولین باری که ابلیس ناله زد، روزی بود که مورد لعنت خدا قرار گرفت، خدا نکند که انسان مورد لعنت الهی قرار بگیرد، لعنت یعنی از رحمت الهی دور بودن.

لذا می‌گویند وقتی ما انسان‌ها حتی اگر خواستیم نفرین هم بکنیم، دیگران را لعنت نکنیم. بله یک عده خاصی را باید لعنت کرد، اما به برادر مؤمن، خواهر مؤمنه، به فرزندانمان و حتی به خودمان ما حق نداریم لعنت بکنیم. لعنت یعنی دور بودن از رحمت الهی.

طبق فرموده امام صادق علیه السلام وقتی خداوند متعال شیطان رو لعنت کرد ناله شیطان بلند شد. او فهمید که در چه مخمصه عظیم و بزرگی قرار گرفته است.فرصت نیست آیات این جریان را بخوانم اما در آیات ۳۰ تا ۳۸ سوره حجر خداوند متعال این جریان را نقد کرده است. وقتی که به ملائکه دستور داد بر حضرت آدم سجده کنند «فَسَجَدَ الْمَلَائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ» همه سجده کردند «إِلَّا إِبْلِيسَ أَبى‌ أَنْ يَكُونَ مَعَ السَّاجِدِينَ» او نرفت بین گروه سجده کنندگان، خودش رو کنار کشید و لذا خداوند متعال در آیات بعد می فرماید «قَالَ فَاخْرُجْ مِنْهَا فَإِنَّكَ رَجِيمٌ» «وَإِنَّ عَلَيْكَ اللَّعْنَةَ إِلَى يَوْمِ الدِّينِ» لعنت و دوری از رحمت حق تا روز قیامت بر تو باد. تا شیطان صدای لعنت خدا را شنید شروع کرد به ناله زدن؛ دومین موردی که شیطان ناله زد، روزی بود که به زمین حبوط کرد، اینجا هم روز سختی برای شیطان بود؛ سومین روزی که شیطان ناله زد روزی بود که دشمن اصلی شیطان به پیامبری مبعوث شد، یعنی روز بعثت پیامبر عظیم الشان حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و آخرین روز روزی بود که سوره حمد نازل شد. لذا عزیزان این سوره حمد را زیاد بخوانید. با نزول سوره حمد، شیطان ناله زد، این ناله را چه کسی میفهمد؟ کسی که گوش و چشم دل داشته باشد، هر کسی این ناله را نمی فهمد.امیرمؤمنان علی علیه السلام را می‌خواهد تا این ناله‌ها را بفهمد.

پیامبر اکرم خطاب به امیرالمؤمنین فرمودند: یا علی «إِنَّکَ تَسْمَعُ مَا أَسْمَعُ وَ تَرَى مَا أَرَى؛ إِلاَّ أَنَّکَ لَسْتَ بِنَبِیٍّ»  تو آنچه را که من می‌بینم تو هم می‌بینی، آنچه را که من می‌شنوم توهم می‌شنوی.

لذا عزیزان وقتی که وحی نازل می‌شد این بزرگواران صدای وحی را می‌شنیدند اما کسانی که در کنار آنها بود نمی‌شنیدند.

فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها، ائمه اطهار سلام‌الله‌علیهم اجمعین جبرئیل را می‌دیدند و کلام جبرئیل را می‌شنیدند. این نیاز دارد به داشتن چشم و گوش باطن حتی در سطح انبیا و اولیا و معصومین هم نه یک مقدار پایین‌تر بعضی عرفا این قدرت را دارند که برخی از واقعیت‌ها را با چشم و گوششان ببینند و بشنوند.لذا یکی از نعمت‌های بزرگ، داشتن چشم برزخی است، این را جدی بگیریم.

انسان این توان و قدرت را دارد که بتواند به چشم برزخی دست پیدا کند، چشم دلش را باز می‌کند، گوش دلش را باز کند.به قول شاعر: (چشم بصیرت نگشایی چرا…بی‌خبر از خویش چرا ای چرا).

واقعاً اگر انسان چشم بصیرت نداشته باشد هیچی ندارد، از خودش بی‌خبر است، بسیاری از این حقایق عالم را نمی‌تواند درک بکند؛ لذا بزرگان و عرفا سال‌ها زحمت می‌کشیدند، تلاش می‌کردند کوشش می‌کردند.

در احوالات مرحوم آقای قاضی که در واقع سرسلسله عرفای قرن حاضر هستند؛ درباره این مرد بزرگ آمده که شاید سی چهل سال زحمت کشید، تلاش کرد، تقوا پیشه کرد، تقوای بسیار فراوان و سخت؛ تا اینکه چشم دلش و گوش دلش باز شد.

لذا ما این قدرت را داریم؛ واقعاً این چشم دل یکی از نعمت‌های الهی است و خداوند متعال از کرمش باید به ما عنایت کند.به قول شاعر:(ای خداداده تو را چشم بصیرت از کرم…)

اگر چشم بصیرتی هم به ما داده شود این از کرم خداوند متعال هست ولی اگر انسان بخواهد به این مرحله برسد؛ این مرحله، مرحله بسیار سختی است.

در احادیث ما فرمودند این کارها را باید انجام داد تا به مرحله باز شدن چشم و گوشت دلتان برسید.

اولاً باید واجبات رو کامل انجام بدیم.ثانیاً باید ترک محرمات را به طور کامل داشته باشیم.ثالثاً نیاز به انجام نوافل سخت است. رعایت بیش از حد معمول تقوا و امری که خیلی تأثیرگذار است، اخلاص است.

عزیزان اخلاص یک اکسیر مهم است، گاهی از اوقات این اخلاص وقتی که همراه با اعمال ما می‌آید می‌تواند انسان را سال‌ها و سال‌ها در یک شب پیش ببرد، اما اینکه گفتیم در روایات به چشم دل اشاره شده است دو – سه روایت را خیلی کوتاه در این فرصت کم می‌خوانم:

پیامبر عظیم‌الشأن اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید: «ما مِن عَبدٍ إلاّ و في وَجهِهِ عَينانِ يُبصِرُ بِهِما أمرَ الدنيا ، و عَينانِ في قَلبِهِ يُبصِرُ بِهِما أمرَ الآخِرَةِ»؛ هر بنده ای دارای دو چشم در صورت است، همین چشم ظاهر که به واسطه آنها امور دنیا را میبیند و دو چشم هم در دل که با آنها امور آخرت را می بیند. اما چشم‌های دل برای همه باز نیست.

حضرت می فرمایند: «فإذا أرادَ اللّه ُ بعَبدٍ خَيرا فَتَحَ عَينَيهِ اللَّتَينِ في قَلبِهِ ، فأبصَرَ بِهِما ما وَعَدَهُ بالغَيبِ» هرگاه خدا بخواهد به بنده‌اش خیر بدهد، دو چشمی که درون ‌دلش است را باز می‌کند.

یا در حدیث دیگری امام سجاد علیه السلام فرمودند: «أَلاَ إِنَّ لِلْعَبْدِ أَرْبَعَ أَعْيُنٍ عَيْنَانِ» آگاه باشید که ( که نکته تعبیر به هر انسان این است که چشم دل و چشم ظاهر مخصوص آدم‌های خوب نیست) خداوند متعال برای همه انسان‌ها چشم باطن را گذاشته است. همان‌طور که چشم دل را گذاشته است. اما به فرموده امام صادق علیه‌السلام برای بعضی‌ها این چشم دل را باز می‌کند. لذا همه ما این ظرفیت را داریم که چشم دل داشته باشیم و چشم دلمان باز بشود. اما برای چه کسی باز می‌شود؟ کسی که واقعاً اهل اخلاص باشد، به تعبیر بزرگان نیاز به یک جهاد مداوم دارد، جهاد مداوم با نفس، این‌طور نیست که با یک هفته نماز شب خواندن یا یک ماه قرآن خواندن چشم دل انسان باز ‌شود؛ خیر بلکه تلاش مداوم می‌خواهد، عرض کردم که برخی از بزرگان سی چهل سال زحمت کشیدن بعد از سی چهل سال چشم دلشان باز شد اما درهرحال هر انسانی دارای چهارچشم است «عَيْنَانِ يُبْصِرُ بِهِمَا أَمْرَ دِينِهِ وَ دُنْيَاهُ وَ عَيْنَانِ يُبْصِرُ بِهِمَا أَمْرَ آخِرَتِهِ». امام می‌فرمایند با دوتا چشم دنیا و امر دین و دنیا رو می‌بیند و با دو چشم دل امر آخرت را می‌بیند.

امیدوارم که خداوند متعال به ما توفیق بصیرت عنایت بکند و بتوانیم واقعاً درک حقیقت امور را داشته باشیم و از این بالاتر به همه ما ان‌شاءالله چشم بصیرت، دل بصیرت، گوش بصیرت عنایت کند تا واقعیت‌هایی رو ببینیم که در پرتو آن واقعیت‌ها لذت ببریم.

خطبه دوم

بار دیگر خودم و همه شما برادران و خواهران گرامی را به رعایت تقوای الهی دعوت و سفارش می‌کنم.

به فرموده امیرمؤمنان علی علیه السلام تقوا بالاترین گنج و محکم‌ترین پناهگاه است تقوا عزیزترین عزت است. عزیزان اگر می‌خواهیم به بالاترین گنج دست پیدا بکنیم باید سراغ تقوا بریم، اگر می‌خواهیم به بالاترین و عزیزترین عزت‌ها دست پیدا کنیم و محکم‌ترین پناهگاه‌ها را به دست بیاوریم باید به سمت تقوا بریم لذا امیدوارم که ان‌شاءالله اهل تقوا باشیم.

بارها گفتیم تقوا نیاز به تمرین دارد، از همین‌الان تصمیم بگیریم، جوانان عزیز، خواهران گرامی و برادران بزرگوار از همین‌الان تصمیم بگیریم تا هفته دیگر که دوباره نمازجمعه می‌آییم، تقوا را تمرین کنیم. تصمیم بگیریم گناه نکنیم، غیبت نکنیم،دروغ نگویم، تا انسان در چرخه تمرین برای تقوا قرار نگیرد نمی‌تواند تقوا را رعایت کند.

اما پنج موضوع را خیلی کوتاه باید محضر شریفتان عرض کنم؛ اول مربوط به مهم‌ترین مناسبت مذهبی ایام پیش رو یعنی ۲۵ محرم سالروز شهادت امام سجاد علیه‌السلام که این روز را تسلیت عرض نموده و امیدوارم ان‌شاءالله جلسات عزاداری و روضه‌خوانی در این ایام به نحو احسن و باشکوه هم در مساجد و هم در تکایا و حسینیه‌ها برگزار بشود. لازم می‌دانم که یک‌بار دیگر از همه کسانی که در پوشش خبری مراسم مذهبی و عزاداری‌های مردم ولایت‌مدار کیش تلاش می‌کنند مخصوصاً در این ایام تاسوعا و عاشورا که تلاش‌های فراوانی شد تا چهره مذهبی شهر را به ایران اسلامی و حتی  جهان نشان بدهند، تشکر و قدردانی‌کنم. به‌خصوص از جامعه محترم خبرنگاران جزیره کیش که الحق و الانصاف تلاش‌های خوبی را در این ایام داشتند و قدردان همه این عزیزان هستیم.

اما یک نکته کوتاه هم درباره امام سجاد علیه‌السلام باید عرض کنم که این نکته می‌تواند درسی برای همه ما باشد. امام سجاد علیه السلام تلاش اصلی‌شان در زمینه رشد اخلاق و معنویت مردم بود، لذا تمام تلاش خودشان را برای تعلیم و تغییر اخلاق جامعه اسلامی گذاشتند و دلیلش هم واقعاً روشن است.

علت اینکه چرا امام به سراغ اخلاق و تعلیم معنویات و رشد معنوی جامعه رفت واقعاً روشن هست چون که واقعاً بخش مهمی از مشکلات اساسی اسلام که به فاجعه کربلا انجامید ناشی از انحطاط و فساد اخلاقی مردم در آن زمان بود. در آن زمان مردم گرفتار انحطاط اخلاقی شده بودند و الا اگر اخلاق حاکم بود اگر معنویت حاکم بود هیچ‌وقت یزید و ابن زیاد و عمر سعد نمی‌توانستند این‌طور از مردم سوءاستفاده بکنند.

امروز هم در جبهه فرهنگی و مسئولین فرهنگی ما باید برای رشد معنویت و اخلاق در جامعه ان‌شاءالله تلاش مضاعف کنند.عزیزان امروز مشکل اصلی ما شاید بتوان گفت در حوزه معنویت و اخلاق هست لذا حوزه معنویت و اخلاق را باید تقویت کرد.

شنیدیم و شنیدید که سلمان رشدی خبیث و مفلوک، نویسنده مرتد کتاب آیات شیطانی مورد حمله قرار گرفت آن هم در دل آمریکا و در کمتر از ۳۰ ثانیه این خبیث شکار و توسط یکی از جوانان مؤمن و دین‌باور دچار گرفتاری و به او حمله شد؛ متأسفانه به درک واصل نشد، شاید خداوند چنین صلاح می‌دیدند اما خلاصه گرفتار شد و بعد از سال‌ها که امام راحل عظیم‌الشأن این پیام را صادر کرده بود این جوان مؤمن و انقلابی به او حمله کرد و او را از پا درآورد.

من دو نکته را در این زمینه می‌خواهم عرض کنم که این نکات مهم است:

اولین نکته این که این حمله به سلمان رشدی خبیث و مفلوک، نشان از این است که هرگز حرف امام عزیزمان و ولی‌فقیه بر زمین نخواهد ماند. واقعاً آن طرفه دنیا هم اگر باشد مردان الهی دین‌باوری پیدا می‌شوند که به حرف امام و ولی‌فقیه عمل بکنند و به تعبیر دیگر این حرف امام تیری بود که از چله خارج شده بود و حتماً به هدف اصابت می‌کند که در این مورد بحمدالله به هدف هم اصابت کرد. به امام راحل عظیم‌الشأن عرض می‌کنیم امام عزیز سر از خاک بردار و ببین یارانتان چگونه در آن طرف زمین سخنتان را عملی کردند و درود خدا بر مردان الهی.

نکته دومی که می‌خواهم عرض کنم این حمله به سلمان رشدی در واقع زنگ خطر است به عاملان ترور شهید عزیزمان، شهید سلیمانی. آنها باید بدانند که انتقام خیلی به آنها نزدیک است؛ از آنچه که فکر می‌کنند انتقام به آنها نزدیک‌تر هست.

اما نکته دیگر راجع به مسئله مهم توافق هسته‌ای است که باید مطالبی عرض کنم. طبق گفته‌ها و شنیده‌ها و همچنین بر اساس تحلیل‌ها امروز بیش از هر زمان به توافق نزدیک هستیم و از آن طرف آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها هم بیش از هر زمان و هر چیز نیاز به این توافق دارند، فقط یک مانع بزرگ در راه توافق است و آن مانع اینکه امروز باید اراده سیاسی غرب برای تمکین در برابر اراده ملت بزرگ ایران باشد و حتماً اگر بخواهند توافقی حاصل بشود باید در مقابل اراده ملت بزرگ ایران تمکین کنند و نقاط ابهام را حل کنند. اگر این نقاط حل نشود قطعاً توافقی اتفاق نخواهد افتاد.

اولین نقطه ابهام این است که باید حتماً جمهوری اسلامی اطمینان پیدا کند به اینکه رفع تحریم‌ها به نحو مؤثر و پایداری اجرا می‌شود.

نکته دوم و نقطه ابهام دوم این است که ما انعطاف شفاهی آمریکایی‌ها را نمی‌خواهیم و این کافی نیست آمریکایی‌ها باید کتباً و رسماً تضمین بدهند تا اینکه ایران پای توافق بیاید.

و نقطه سوم ابهام که باید آن را حل کنند این است که موضوعات سیاسی و غیرفنی مانند پرونده pmd نباید به‌عنوان اهرم فشار علیه ایران باقی بماند. اگر این نقاط ابهام حل بشود و اگر غرب در مقابل اراده ملت بزرگ ایران تمکین کند امکان توافق، خیلی جدی است و ما امیدواریم که آنچه به نفع ملت بزرگ ایران هست اتفاق می‌افتد.

روز سی‌ام مرداد روز جهانی مسجد هست که این روز را مخصوصاً خدمت شما عزیزان مسجدی و برادران و خواهران ایمانی گرامی می‌داریم. یکی از وظایف مهم متولیان مساجد جذب خانواده‌ها و حضور خانواده‌ها در مسجد هست که بحمدالله در کیش ما شاهد حضور گسترده خانواده‌ها در مساجد هستیم و مایه افتخارست و ما خدمتگزار آنها هستیم. روحانیون محترم خدمتگزار مردم و خانواده‌های گرامی هستند اما باید این جذب را به جذب حداکثری تبدیل کنیم.

چند تا راهکار می‌خواهم عرض کنم، متولیان مساجد، روحانیت محترم و هیئت‌امناهای محترم، این نکات را حتماً موردتوجه قرار بدید:

اولین نکته اینکه ما اگر بخواهیم خانواده‌ها را جذب کنیم باید خود خانواده‌ها در اداره امور مسجد مشارکت داشته باشد. نمی‌شود خانواده‌ها را دعوت کنیم و آنها به‌عنوان مهمان باشند و کس دیگری تدارک این مهمانی را ببیند لذا خود خانواده‌ها باید در امور اداره مسجد دخالت داشته باشند.

نکته دوم اینکه باید توجه جدی به بهداشت و نظافت مسجد بشود؛ مساجد باید همیشه تمیز باشد و بحمدالله مساجد جزیره کیش هم این‌چنین هستند، اما باید بهتر از این بهتر شوند.

و نکته دیگری که در جذب خانواده‌ها خیلی تأثیرگذار هست توجه به قسمت بانوان هست.

مسئولین و متولیان مساجد این موضوع را خیلی دقت بکنند، باید محل استقرار خانم‌ها بیش از قسمت آقایان از جذابیت و راحتی و مطلوبیت برخوردار باشد؛ گاهی وقت‌ها متأسفانه دیده می‌شود قسمت‌های تاریک مسجد و شاید قسمت‌هایی که خیلی مناسب نیست را برای خانم‌ها اختصاص می‌دهیم؛لذا باید بهترین نقطه، جذاب‌ترین نقطه از مسجد اختصاص به خواهران گرامی داشته باشد.

توجه ویژه به قشر نونهالان، کودکان، نوجوانان و جوانان در مساجد بسیار مهم است. اما به این نکته باید توجه داشت اینکه می‌گوییم بچه‌ها بیایند در مسجد نه اینکه بچه‌ها در مسجد مشغول بازی بشوند. باید برنامه داشته باشیم، روحانیون محترم، متولیان محترم؛ باید برای نونهالان،کودکان، نوجوانان و جوانان هرکدامشان به فراخور سنشان برنامه‌ریزی کنیم؛ با برنامه بچه‌ها را در حوزه مسجد مستقر کنیم و برخورداری از هیئت‌امنای فعال بروز می‌تواند خیلی تأثیرگذار باشد.

یکی از نکاتی که مسجد را خیلی جذاب می‌کند ارائه خدمات اجتماعی است و مساجدی که دارای محلی برای فعالیت‌های ورزشی، فرهنگی، آموزشی و درمانی هستند در جذب خانواده‌ها بسیار موفق هستند.

و آخرین نکته اینکه باید حتماً از انحصاری کردن مساجد اجتناب کنیم . عزیزان مساجد از آن خدا و متعلق به عموم مردم هست لذا به هیچ شخص یا گروهی اختصاص ندارد. همه افراد فارغ از وابستگی‌های قومی، سیاسی، فرقه‌ای و نژادی باید بتوانند از مسجد آزادانه استفاده کنند.

اگر این اموری را که عرض شد واقعاً متولیان مسجد که گاهی هم خودمان متولی مسجد هستیم بتوانیم رعایت کنیم قطعاً باعث جذب حداکثری خانواده‌ها در مسجد خواهد شد.

اما دوم شهریور آغاز هفته دولت هست، یاد و خاطره شهیدان رجایی و باهنر را گرامی داشته و خدمت همه دولتمردان عزیزمان مخصوصاً دولت مردمی و انقلابی و به نمایندگان دولت در جزیره کیش هم این هفته و این ایام را تبریک عرض می‌کنم و از عزیزان هم انتظار دارم که در این هفته دولت گزارشی از عملکرد خودشان ان‌شاءالله در این فضای مقدس نمازجمعه داشته باشند.